You are here

Το βυζαντινό Βεσταρχάτο του Δαφνώνα

Λίγο βορειότερα από το Στρατηγάτο, στο δρόμο Δαφνώνα-Νέας Μονής, αλλά με πρόσβαση και από το δρόμο Δαφνώνα-Χίου από το δρόμο της Ψαρόπετρας, το βυζαντινό Βεσταρχάτο. Πνιγμένο στο πράσινο, τα νερά των πηγών του και με το βάρος μιας ιστορικής πορείας πολλών αιώνων, γνωστής και άγνωστης, βρίσκεται εκεί ξεχασμένο κι άγνωστο στους πολλούς.

Το όνομα από την μεγάλη οικογένεια των Βεσταρχών, που ίσως κάποιοι απ' αυτούς να είχαν και τον τίτλο του Βεστάρχη, του έχοντος το βεστιάριον (ιματιοθήκη), αφού την εποχή εκείνη πολλοί τιτλούχοι-αξιωματούχοι του Βυζαντίου υπήρχαν στη Χίο, έδρας ούσης, του Στρατηγού του Θέματος του Αιγαίου.

Δίπλα στον κεντρικό πύργο, η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Τρυγύρω, πολλά ερείπια από τους βοηθητικούς χώρους και κτίσματα διαμονής του βοηθητικού πρωσοπικού. Ο χώρος είναι διάσπαρτος από λαξευμένα κομμάτια μαρμάρου που πολλά είναι εντοιχισμένα στην εκκλησία, άλλα διάσπαρτα και κολώνες που ξαπλωμένες δημιουργούν... παρτέρια. Στην άλλη άκρη της μικρής πλατείας, η κάτω πλάκα παλαιού ελαιοτριβείου και "τσιμεντωμένες" οι κωνικές επάνω πέτρες, καθώς και λαξευμένη βάση από στειράκι με ενσωματωμένη γούρνα όπου συγκεντρωνόταν το λάδι.

Λίγο πιο κάτω, οι πηγές με το γάργαρο νερό, που το περισσότερο, μεταφερόταν στην πόλη όπως γράφει ο Γ. Ζωλώτας στην Ιστορία της Χίου. "...ών το ύδωρ έκπαλαι ήρχετο δι` υδραγωγείου εις την πόλιν ως μαρτυρεί το λεγόμενον Γεφύρι της Κόρης εις τον Παρθένην, αλλά και εν τη θέσει Βεσταρχάτον υπάρχουσα παλαιά επιγραφή ήν κατεχωρήσαμεν, μνημονεύουσαν εισαγωγής των υδάτων εις τας της πόλεως χρείας. Και άλλη δ` επιγραφή το αυτόν υδραγωγείον (Δαφνώνος-Πόλεως) αφορά επισκευασθέν το 1802 δαπάνη του μητροπολίτου Βοσνίας Παϊσίου Κορέση” (έμμετρος επιγραγφή εννέα στίχων).

Από την ίδια εργασία και η παρακάτω αναφορά, προερχόμενη από τα Νεαμονήσια του Γρηγορίου Φωτεινού όπου υπάρχουν πολλοί κώδικες αγοραπολησιών: «Το Βεσταρχάτον και αυτό Γενουατικόν ήτο των Valasti οι οποίοι το επώλησαν το 1679 εις την Νέαν Μονήν, μετά της εκκλησίας, άλλοι δ` Ιουστινιάναι ομοίως επώλησαν τα υποστατικά των του Βεσταρχάτου, το 1615".

Σε άλλο σημείο, σχετικά με την οικογένεια Βεσταρχών αναφέρει: "Βεστάρχηδες ώκουν κατά τον ΙΣΤ' αιώνα εις Ατζικήν και εις Εγκρεμόν παρ' Αγίαν Μαρίναν. Κτήματα εξοχικά, ιδιαίτερα μεν εις το λεγόμενον Βεσταρχάτον..."

Στη νεότερη ιστορία (κατοχή, εμφύλιος), πολλά καλά και κακά συνέβαιναν στην περιοχή. Μ' αυτά, θα ασχοληθεί αυτός που θα γράψει στο μέλλον την τοπική ιστορία... Εμείς μένουμε σ' αυτά. Επισκεπτόμενοι κατά καιρούς την περιοχή, χαιρόμενοι τις ομορφιές και αναλογιζόμενοι το ιστορικό του χώρου, θεωρούμε εαυτούς τυχερούς, που ζούμε σ' έναν πανέμορφο και πλήρη ιστορίας τόπο...

Επιστροφή στην αρχή της σελίδας...